بلاهای هوای آلوده برای ما - مهسان بلاگ

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو اراک، متأسفانه آلاینده های اولیه (دود ناشی از کارخانجات، ماشین ها و هواپیما) و آلاینده های ثانویه (ازون) عامل آلودگی هوا هستند. البته تصور نکنید که این آلاینده ها از مریخ آمده اند و یا حیوانات و موجودات دیگر باعث به وجود آمدنشان شده اند. انسان با اعمال و فعالیت های خود در زمینه صنعت، کشاورزی، حمل ونقل و استفاده از لوازم گرمایشی باعث آلودگی هوا شده و در پی آن سلامتی خود و دیگر موجودات را به خطر انداخته است. در هر صورت آلودگی هوا خطری برای سلامتی همه ماست که باید نسبت به آن هشیار باشیم. در ادامه بیشتر در مورد این شرایط صحبت می کنیم.

آلودگی هوا علاوه بر افزایش خطر انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی خطر بروز آنژین صدری را نیز بالا می برد. این شرایط نابسامان در هوا را از جمله عوامل مسائل مربوط به تولیدمثل مانند کاهش باروری در آقایان و افزایش مرگ و میر داخل رحمی یا تولد نوزادان نارس می دانند

ریزگرد چیست؟

ریزگردها یا ذرات معلق که در زبان انگلیسی Particulate Matter و به اختصار PM گفته می گردد ترکیبات آلوده نماینده هوا بوده و همان طور که از اسمشان پیداست به صورت ذرات بسیار ریز در هوا معلق هستند. این ذرات جامد کوچک برحسب اندازه تقسیم بندی می گردد که شامل PM10 و PM2.5 می باشند که اندازه گروه اول کمتر از 10 میکرون و گروه دوم کمتر از 2.5 میکرون است. یعنی چیزی حدود 100 برابر کوچک تر از قطر موی من و شما. اندازه ریز این ذرات و به ویژه PM2.5 به آن ها اجازه می دهد که از آلوئول ها یا همان کیسه های نازک ریه عبور نموده و همچنین وارد جریان خون شوند. این ذرات معلق معمولاً از سوزاندن سوخت هایی مانند چوب، نفت، زغال سنگ، گاز و همچنین فعالیت موتورهای دیزلی، کارخانجات و نیروگاه ها و غیره ایجاد می شوند و به وسیله خون به تمام اعضای بدن می رسند. این ذرات ریز خطر ابتلا به بیماری های کرونری به ویژه به وسیله ضخیم شدن جداره عروق را فراهم می نمایند. در سطح دستگاه تنفسی نیز باعث بروز واکنش های التهابی می شوند که خطر ابتلا یا تشدید واکنش های آلرژیک و آسم را بالا می برند.

عامل آلودگی هوا چیست؟

همان طور که گفته شد آلودگی هوا از فعالیت های بشر در زمینه صنعت، کشاورزی، حمل و نقل (ماشین ها، کامیون ها، هواپیماها و غیره) و همچنین به واسطه وسایل گرمایشی ایجاد می گردد.

آیا آلودگی هوا صرفاً در شهرهای عظیم وجود دارد؟

به گفته متخصصان فرانسوی، آلودگی هوا در تمام کشورها حتی شهرهای کوچک و مناطق روستایی را نیز درگیر می نماید. اما واقعیت این است که شهرهای عظیم بیشترین روبروه را با آلودگی هوا داشته و میزان آلاینده ها در این مناطق بسیار چشمگیر و بالا است.

چه کسانی بیشتر در معرض خطرات آلودگی هوا قرار دارند؟

سالمندان و بچه ها زیر 12 سال بیشتر در معرض خطرات آلودگی هوا قرار دارند. چون بدن آن ها آسیب پذیرتر است. علاوه براین دو گروه، افرادی که از آلرژی رنج می برند، بیماران قلبی و ریوی و سیگاری ها نیز بیشترین آسیب را از آلودگی هوا متحمل می شوند. زمانی که هوا آلوده و ناسالم می شوند به این افراد توصیه می گردد که از منزل خارج نشوند. افرادی که در شهرهای عظیم با تردد پرشمار اتومبیل ها و همچنین کارخانجات فراوان زندگی می نمایند نیز در معرض خطر آلودگی هوا قرار دارند.

آلودگی هوا چه تأثیراتی در سلامتی ما دارد؟

آلودگی هوا را قاتل نامرئی می نامند. چون هر روز به تعداد بیماران افزوده می گردد بدون اینکه خودشان بدانند بیماری شان ناشی از هوایی است که تنفس می نمایند. آلودگی هوا اثرات مخربی روی سلامتی انسان دارد که در کوتاه مدت و طولانی مدت خود را بروز می دهند.

تأثیر هوای آلوده بر دستگاه تنفسی

آلودگی هوا در کوتاه مدت حتی در شرایطی که میزان تماس با آن کم باشد نیز باعث ایجاد خارش و سوزش در بینی و گلو می گردد؛ اما از آنجایی که ذرات معلق تا کیسه های هوایی ریه نفوذ می نمایند می توانند باعث تشدید بیماری های مزمنی مانند آسم یا برونشیت شوند. این خطر به ویژه در بچه ها هشداردهنده است چون ریه هایشان در حال رشد و تکامل بوده و بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند. علاوه براین، قرار دریافت در معرض آلودگی هوا در طولانی مدت باعث بروز سرطان ریه می گردد به ویژه اینکه فرد در معرض عوامل دیگری مانند مصرف دخانیات نیز باشد.

تأثیر آلودگی هوا بر سلامت قلب و عروق

بیشتر مرگ ومیر ناشی از آلودگی هوا به بیماری های قلبی مربوط می گردد. آلودگی هوا با تشدید پدیده التهاب سلول ها باعث تحریک انعقاد خون می گردد که خود عاملی برای ایجاد لخته های خونی و ترومبوز است. زمانی که آلودگی هوا به مرز هشدار می رسد آمار سکته های قلبی و مغزی نیز به شدت رو به افزایش می گذارد. به گفته سازمان جهانی بهداشت، یک سوم مرگ های ناشی از سکته مغزی به آلودگی هوا مربوط می گردد. آلودگی هوا در طولانی مدت باعث بروز بیماری عروق کرونری و آریتمی می گردد. این مسائل قلبی نیز پتانسیل آن را دارند که با گذشت زمان جان فرد بیمار را به خطر بیندازند و مرگبار شوند.

تأثیر آلودگی هوا روی جنین

نتایج آنالیز هایی که روی موش های آزمایشگاهی صورت گرفته است نشان می دهند ذرات ریزی که قادر هستند از سد جفت عبور نمایند باعث بروز اثرات مخرب و ویرانگری روی جنین می شوند. خانم هایی که در دوران بارداری بیشتر در معرض هوای آلوده قرار دارند با خطراتی مانند تأخیر در رشد جنین، زایمان زودرس یا تولد نوزادی کم وزن روبرو هستند. متأسفانه این بچه ها نیز بعد از تولد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های تنفسی قرار می گیرند.

زمانی که آلودگی هوا به مرز هشدار می رسد آمار سکته های قلبی و مغزی نیز به شدت رو به افزایش می گذارد. به گفته سازمان جهانی بهداشت، یک سوم مرگ های ناشی از سکته مغزی به آلودگی هوا مربوط می گردد

آلودگی هوا و تأثیر آن روی سلامت مغز

ارتباط بین آلودگی هوا و بیماری های دژنراتیو عصبی مانند زوال عقل، بیماری پارکینسون و آلزایمر اخیراً موضوع مطالعات محققان قرار گرفته و متخصصان در مورد آن به آنالیز های بیشتر روی آورده اند. ذرات ریز معلق در هوا که توسط عصب بویایی به دام انداخته می شوند راه خود را تا مغز باز می نمایند و باعث بروز التهاب های عصبی می شوند. نتایج پژوهشی که در سال 2017 در انتاریوی کانادا صورت گرفته نشان می دهد خطر ابتلا به زوال مغز در افرادی که در فاصله کمتر از 50 متری اتوبان زندگی می نمایند به میزان 7 درصد بیشتر است. البته تا به امروز مطالعات بیشتری برای اثبات دقیق این مسئله یافت نشده است. اما شرط عقل این است که همه افراد تماس خود را با ذرات ریز معلق در هوا کاهش دهند. به عنوان مثال در توکیو، با در پیش دریافت تمهیداتی برای مقابله با استفاده از سوخت های فسیلی که از سال 1999 در پیش گرفته شده است، مرگ و میر ناشی از بیماری های تنفسی به میزان 22 درصد کاهش پیدا نموده است.

آلودگی هوا و تأثیر آن روی پوست

آلودگی هوا باعث ایجاد آکنه و آلرژی می گردد چون ترشح چربی طبیعی پوست را تحریک می نماید. اگر می بینید که در شهرهای کوچک و روستاها مردم پوست های با طراوت، شفاف و سالم تری دارند باید بدانید که از هوای سالم تری برخوردار هستند چون آلودگی هوا پوست را دچار پیری زودهنگام می نماید. بدون شک افرادی که در شهرهای عظیم و در معرض آلودگی هوا زندگی می نمایند راه چندانی برای دور ماندن مطلق از آلودگی ندارند بنابراین باید بیشتر مراقبت پوستشان باشند. برای این کار ضروری است که پوستتان را روزانه دو بار تمیز کنید. بهتر است استفاده از لوازم آرایشی محدودتر نموده و پوست را با محصولات ملایم و مناسب نوع پوستتان تمیز و هرازگاهی لایه برداری کنید. یادتان باشد که استفاده از مرطوب نماینده و همچنین ضدآفتاب های مناسب می توانند کار را برای عملکرد ذرات ریز اندکی سخت تر نمایند. بنابراین از مرطوب نماینده ها و کرم ضدآفتابتان غافل نشوید.

سایر بیماری های حاد و مزمن مربوط به آلودگی هوا

باید بدانید که تأثیر آلودگی هوا در انسان به عوامل متعددی از جمله شدت آلودگی، سن، منطقه زندگی و غیره بستگی دارد. سرفه، رینیت و همچنین برونشیت در بین بچه ها از جمله بیماری های تنفسی هستند که در نتیجه قرار دریافت در معرض آلودگی هوا بروز داده و یا تشدید می شوند. آلودگی هوا علاوه بر افزایش خطر انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی خطر بروز آنژین صدری را نیز بالا می برد. این شرایط نابسامان در هوا را از جمله عوامل مسائل مربوط به تولیدمثل مانند کاهش باروری در آقایان و افزایش مرگ و میر داخل رحمی یا تولد نوزادان نارس می دانند.

در زمان اوج آلودگی هوا چه باید کرد؟

پیک آلودگی هوا زمانی بروز می نماید که میزان ذرات ریز PM10، ازن، اکسید ازت و دی اکسید گوگرد از حد مجاز بالاتر رفته باشد. در این صورت است که مسئولان بهداشت و سلامت هر کشور از افراد حساس و آسیب پذیر از جمله افراد بالای 65 سال، خانم های باردار، نوزادان و بچه ها و همچنین افرادی که از بیماری های قلبی و تنفسی رنج می برند درخواست می نمایند تا فعالیت های فیزیکی خود را محدود نموده و در منزل بمانند. گاهی شاخص آلودگی به قدری بالا می رود که هوا برای تمام افراد جامعه ناسالم و خطرناک می گردد. در این صورت است که سلامت شهروندان با خطرات جدی روبرو می گردد و مسئولان بهداشت و سلامت جامعه باید به فکر باشند.

اما بدانید که مقابله با آلودگی هوا یک کار دسته جمعی است و شما به عنوان شهروند نیز باید مواردی را رعایت کنید:

به عنوان مثال به جای استفاده از ماشین شخصی خود تا حد امکان به صورت پیاده و یا با دوچرخه تردد کنید.

داخل ماشین از استفاده زیاد وسایل تهویه هوا بپرهیزید و در توقف های طولانی در ترافیک و غیره اتومبیل خود را خاموش کنید.

بدانید که داخل منازل ما نیز بیش از 30 نوع آلاینده شیمیایی وجود دارد. زمانی که در منزل هستید مصرف انرژی خود را تا حد امکان کاهش دهید.

حتماً به طور مرتب فیلتر کولر و تهویه هوا و همچنین تأسیسات گرمایشی را آنالیز کنید.

به طور مرتب و روزانه هوای داخل منزل را عوض کنید. به این ترتیب که روزانه و ترجیحاً صبح زود و یا آخر شب حداقل 15 دقیقه پنجره ها را باز کنید چون در این ساعات هوای بیرون کمابیش آلودگی کمتری دارد.

استفاده از شوینده ها و ضدعفونی نماینده های قوی را تا حد امکان محدود کنید و به جای آن ها از محصولات طبیعی مانند لیموترش و سرکه یا جوش شیرین بهره ببرید.

از آفت کش مانند پشه کش و سوسک کش و غیره، شمع های معطر، خوشبونماینده ها و غیره استفاده نکنید.

مهم تر اینکه داخل منزل سیگار نکشید.

برای تصفیه هوای داخل منزل از گل و گیاه خانگی بهره ببرید. چون گیاهانی وجود دارند که سموم موجود در هوا را جذب می نمایند.

زمانی که می خواهید از منزل خارج شوید ماسک بزنید و به طور مرتب دست هایتان را بشویید.

آب نمک غرغره کنید تا گلویتان تمیز بماند.

به طور روزانه ورزش هایی مانند یوگا انجام دهید تا ریه هایتان تقویت شوند.

در زمان های اوج آلودگی به تغذیه تان اهمیت بیشتری بدهید. بدانید مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها مانند میوه ها و سبزیجات به تقویت بدن و مقابله با ترکیبات شیمیایی و رادیکال های آزاد یاری می نمایند. توصیه می گردد از مصرف محصولات لبنی بخصوص شیر و همچنین میوه ها و سبزیجاتی مانند لیموترش و انواع کلم ها غافل نشوید. حتماً آب بیشتری بنوشید و آبمیوه های خانگی را در اولویت قرار دهید.

vetworld.ir: مجله دامپزشکی | مجله خبری دانشجویان دامپزشکی

virapars.ir: مجله ویراپارس | مجله گردشگری و مسافرتی، خبری و ورزشی